Ο οφθαλμίατρος Παρασκευάς Ζαφειρόπουλος μας προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τα μάτια μας 

   Όραση: η πρωτοκαθεδρία της αντικατοπτρίζεται στη σκέψη του Πλάτωνα, ο οποίος τη συνέδεσε με την εδραίωση της φιλοσοφίας και τη θεώρησε ως την αίσθηση που οδηγεί στο Θεό και την Αλήθεια αλλά και του Αριστοτέλη, ο οποίος ιεράρχησε τις αισθήσεις, θεωρώντας την όραση ανώτερη από όλες τις άλλες, συνδέοντάς τη με τη γνώση. Η συμβολική δύναμη της όρασης ενισχύεται στην καθημερινότητά μας από αλληγορικές εξισώσεις, όπως «όραση=φως=ήλιος=αλήθεια». Πώς, όμως, θα τη διαφυλάξουμε;

 Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Παρασκευάς Ζαφειρόπουλος, Επιμελητής ΕΣΥ Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, παρουσιάζει, μέσα από μια πλούσια συνέντευξη, τις εξελίξεις και τις νέες δυνατότητες της οφθαλμολογίας, χαρακτηρίζοντας την ειδικότητα ως την πιο ανεπτυγμένη τεχνολογικά. Παράλληλα, μας ενημερώνει για την καλή υγεία των ματιών μας σε επίπεδο τόσο πρόληψης όσο και θεραπείας αλλά και για όσα θέλουν να ξέρουν οι ενδιαφερόμενοι για διαθλαστική χειρουργική.

   Η όραση αποτελεί την κυρίαρχη αίσθηση στη σύγχρονη κοινωνία. Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε εξασκώντας το επάγγελμα του οφθαλμίατρου, αφού η αποστολή σας είναι να διατηρείτε σε καλή κατάσταση τα όργανα της κυρίαρχης αίσθησης των ανθρώπων, που σας εμπιστεύονται, δηλαδή τα μάτια τους;

   Η όραση είναι πραγματικά η κυρίαρχη αίσθηση και απαραίτητη για την επιβίωση από την εποχή του πρωτόγονου ανθρώπου. Στη σημερινή απαιτητική εποχή και με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, εμφανίζονται περισσότερες παθήσεις και οι θεραπευτικές προκλήσεις είναι ασύγκριτα περισσότερες.

  Δυστυχώς τα αποτελέσματα ορισμένων οφθαλμολογικών επεμβάσεων είναι μη αναστρέψιμα. Πόσο άγχος σας προκαλεί αυτό το γεγονός; Πιστεύετε ότι το επάγγελμά σας είναι περισσότερο αγχώδες σε σχέση με άλλες ειδικότητες;

   Συχνά το μη αναστρέψιμο μιας επέμβασης είναι και το ζητούμενο, μία αναστροφή του χειρουργικού αποτελέσματος πιθανό να σημαίνει υποτροπή της πάθησης. Το άγχος πάντα υπάρχει στις χειρουργικές ειδικότητες, ωστόσο είναι κάτι, το οποίο ο χειρουργός μαθαίνει να διαχειρίζεται.

   Ποια οφθαλμιατρική επέμβαση σας έχει προσφέρει τη μεγαλύτερη ικανοποίηση ή συγκίνηση στην καριέρα σας; Μιλήστε μου για ένα από τα πιο απαιτητικά χειρουργεία, που έχετε πραγματοποιήσει.

   Κάθε ικανοποιημένος ασθενής είναι και ικανοποίηση για το χειρουργό. Πιστεύω ότι οι πιο απαιτητικές επεμβάσεις και αυτές που δίνουν τη μεγαλύτερη ικανοποίηση όταν επιτυγχάνουν ένα καλό αποτέλεσμα, είναι οι αποκαταστάσεις τραυμάτων.

   Ζούμε στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας –την οποία αναγκαστικά χρησιμοποιούν όλες οι ηλικίες. «Ενοχοποιείται» για κάποιες καταστάσεις η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών; Τι μπορούμε να κάνουμε για να τις αντιμετωπίσουμε ή να τις προλάβουμε;

   Η πιο γνωστή συνέπεια της παρατεταμένης χρήσης ηλεκτρονικών οθονών είναι η ξηροφθαλμία. Κατά τη διάρκεια της προσήλωσης μειώνονται οι βλεφαρισμοί και διαταράσσεται η δακρυική στοιβάδα. Τελευταία έχει προταθεί ο όρος ψηφιακή κόπωση των ματιών με συμπτώματα όπως ξηρά, ερεθισμένα μάτια, θολή όραση, πόνους στον αυχένα, την πλάτη και πονοκεφάλους. Λύση είναι τα συχνά διαλλείματα, η χρήση τεχνητών δακρύων και η μείωση της φωτεινής έντασης της οθόνης. Επίσης, σημαντικό είναι να χρησιμοποιούμε τα σωστά γυαλιά με τη διόρθωση για τη συγκεκριμένη απόσταση εργασίας.

   Πώς επηρεάζουν τα μάτια μας η μόλυνση του περιβάλλοντος και η αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών;  Έχουν προκύψει νέες παθήσεις λόγω αυτών των παραγόντων; Τι χρειάζεται να ξέρει ο κόσμος στο πλαίσιο της πρόληψης;

  Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι επιβαρυντική στην εμφάνιση καταρράκτη, ωχροπάθειας και μελανωμάτων. Η χρήση γυαλιών ηλίου, ιδίως το καλοκαίρι, είναι απαραίτητη. Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι επιβαρυντική στην εμφάνιση επιπεφυκίτιδας.

   Μιλήστε μου για τη διαθλαστική χειρουργική. Ποιες καταστάσεις διορθώνει και σε ποιες επεμβάσεις συνίσταται;

   Διαθλαστική χειρουργική είναι το σύνολο των χειρουργικών επεμβάσεων που εφαρμόζονται για τη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η όραση χωρίς γυαλιά. Οι πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες τεχνικές  είναι η Lasik, η Lasik με τη χρήση του femptosecond laser, η PRK και η χρήση φακικών ενδοφακών.

Η αξία του λεπτομερούς προεγχειρητικού ελέγχου και της εξατομίκευσης για την επιτυχία της διαθλαστικής χειρουργικής

  Μπορούν όλοι να διορθώσουν τις διαθλαστικές ιδιομορφίες τους; Υπάρχουν αντενδείξεις ή ηλικιακοί περιορισμοί γι’αυτές τις επεμβάσεις ή είναι κατάλληλοι υποψήφιοι όλοι οι ενδιαφερόμενοι;

   Πλέον οι περισσότεροι μπορούν. Περιορισμοί και αντενδείξεις υπάρχουν και για αυτό έχει μεγάλη σημασία ο προεγχειρητικός έλεγχος. Συνοπτικά να πούμε ότι το μέγεθος της διαθλαστικής ανωμαλίας, το πάχος του κερατοειδή του ενδιαφερόμενου και ανωμαλίες του κερατοειδή, βαρύνουν πολύ στην τελική απόφαση για το αν θα γίνει η επέμβαση και το είδος της επέμβασης που θα επιλεγεί. Η ηλικία παίζει ρόλο ως προς το είδος της διαθλαστικής επέμβασης που θα επιλεγεί.

   Ποιους λόγους αναφέρουν τα άτομα που ενδιαφέρονται για μια διαθλαστική επέμβαση; Σε τι ποσοστό τους ενδιαφέρει και το αισθητικό κομμάτι, πέρα από το λειτουργικό;

   Νέα άτομα ενδιαφέρονται να απαλλαγούν από τα γυαλιά και για λειτουργικούς και αισθητικούς λόγους. Μεγαλύτερα άτομα θέλουν να αντιμετωπίσουν την πρεσβυωπία που έχει εμφανιστεί. Υπάρχει, επίσης, και η κατηγορία νέων που θέλουν να διορθώσουν τη διαθλαστική τους ανωμαλία για λόγους καριέρας όπως π.χ. την εισαγωγή τους σε στρατιωτικές σχολές.

   Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές από τις διαθλαστικές επεμβάσεις; Σε τι ποσοστό, περίπου, θα πάρει ρίσκο ένας ενδιαφερόμενος για διαθλαστική επέμβαση;

  Οι διαθλαστικές επεμβάσεις είναι από τις πιο ασφαλείς και επιτυχείς επεμβάσεις με μεγάλη εμπειρία σε χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, επιπλοκές μπορεί να υπάρχουν και οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να είναι ενημερωμένοι για αυτές.

• Υποδιόρθωση ή υπερδιόρθωση  με συχνότητα 1-4% ανάλογα με τη διορθωμένη ανωμαλία.
• Μείωση της καλύτερα διορθούμενης όρασης σε σχέση με την όραση με γυαλιά με συχνότητα περίπου 1% . Συνήθως η οπτική οξύτητα επανέρχεται σε 6-12 μήνες.
• Υποτροπή. Συχνότητα 1% . Στις περισσότερες περιπτώσεις η υποτροπή της διαθλαστικής ανωμαλίας είναι μικρή και περιστασιακά μόνο είναι απαραίτητη η χρήση γυαλιών.
• Νυχτερινές ανακλάσεις, φωτοστέφανα. Είναι συχνά το διάστημα αμέσως μετά την επέμβαση και υποχωρούν στους επόμενους μήνες.
• Θολερότητα. Υποχωρεί συνήθως το διάστημα μετά την εγχείρηση, σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει η δυνατότητα φαρμακευτικής θεραπείας ή χειρουργικού καθαρισμού.
• Ενδοεπιθηλιακή ανάπτυξη. Προκαλείται από επιθηλιακά κύτταρα που εισέρχονται και αναπτύσσονται στο στρώμα του κερατοειδούς κάτω συνήθως από τον κερατοειδικό κρημνό που έχει δημιουργηθεί κατά την επέμβαση (Lasik). Υπάρχει η δυνατότητα φαρμακευτικής θεραπείας και χειρουργικού καθαρισμού. Συχνότητα 1%
• Επιπλοκές κερατοειδικού κρημνού. Μπορεί να συμβούν κατά την Lasik και μπορεί να είναι από παροδικές έως να προκαλέσουν μόνιμη θόλωση. Συχνότητα περίπου 0,1%
• Λοίμωξη. Πολύ σοβαρή επιπλοκή που απαιτεί άμεση θεραπεία. Οι περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται εύκολα με ενστάλαξη κολλυρίων αλλά υπάρχουν και σοβαρές περιπτώσεις, που μπορεί να απαιτηθεί νοσηλεία και να προκληθούν μόνιμες βλάβες.
• Κερατεκτασία. Σοβαρή μακροπρόθεσμη επιπλοκή. Μεγάλη σημασία έχει ο προεγχειρητικός έλεγχος που θα αποκλείσει κατά το δυνατόν, άτομα με πιθανότητα ανάπτυξης κερατεκτασίας. Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης.
• Αδρά μπορούμε να πούμε ότι η πιθανότητα επιπλοκής με πολύ σοβαρή μείωση της όρασης είναι περίπου 1:10000

  Πώς θα επιλέξουμε οφθαλμίατρο και πώς νοσηλευτικό ίδρυμα, αν ενδιαφερόμαστε για διαθλαστική επέμβαση; Τα οφθαλμολογικά κέντρα, στα οποία πραγματοποιείται διαθλαστική χειρουργική, τι πιστοποίηση πρέπει να φέρουν;

   Νομίζω ότι η επίσκεψη και η προσωπική επαφή και η επικοινωνία με τον ιατρό χειρουργό είναι το καλύτερο κριτήριο για τον κάθε ενδιαφερόμενο. Υπάρχει πληθώρα πληροφοριών για κάθε κέντρο από το διαδίκτυο, η οποία όμως δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή άκριτα. Απαιτείται άδεια λειτουργίας από τη νομαρχία και παρέχεται βεβαίωση νόμιμης λειτουργίας από τον ιατρικό σύλλογο κάθε περιοχής που δραστηριοποιείται το κέντρο.

   Επισκέπτονται τη χώρα μας από άλλες χώρες προκειμένου να υποβληθούν σε διαθλαστικές επεμβάσεις; Υπάρχει ιατρικός τουρισμός στην οφθαλμολογία; Μπορεί να αναπτυχθεί;

   Η ελληνική οφθαλμολογία και σημαντικοί Έλληνες οφθαλμίατροι πρωτοπορούν στην διαθλαστική χειρουργική, συνεπώς επισκέπτονται τη χώρα μας ενδιαφερόμενοι από άλλες χώρες προκειμένου να υποβληθούν σε διαθλαστικές επεμβάσεις.

   Ποια είναι η δική σας φιλοσοφία γύρω από τις διαθλαστικές επεμβάσεις, δεδομένου ότι οι άνθρωποι με μυωπία, υπερμετρωπία και αστιγματισμό έχουν ιδιομορφίες στην κατασκευή των ματιών τους και όχι παθήσεις; Πότε αξίζει να υποβληθεί κανείς σε διαθλαστική επέμβαση; Τι συμβουλεύετε τους ανθρώπους που ζητούν τη βοήθειά σας;

   Η διαθλαστική χειρουργική δεν είναι αισθητική χειρουργική με την κλασσική έννοια αλλά απαλλάσσει τον υποβληθέντα από την ανάγκη καθημερινής χρήσης ενός βοηθήματος. Βελτιώνει την όραση και συγχρόνως βελτιώνει την καθημερινή του ζωή. Είναι ασφαλείς επεμβάσεις -υπάρχει μεγάλη εμπειρία στην εφαρμογή τους- και έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.

   Η διαθλαστική χειρουργική πραγματοποιείται με τη χρήση laser, με τα οποία ελαχιστοποιείται η παρέμβαση του χεριού του οφθαλμίατρου. Πώς δίνεται, σε αυτό το πλαίσιο, η δυνατότητα για εξατομίκευση στους υποβληθέντες σε διαθλαστικές επεμβάσεις;

   Υπάρχουν καθιερωμένα πρωτόκολλα τεκμηριωμένα από τη διεθνή βιβλιογραφία που ακολουθούνται. Φυσικά κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και υπάρχει όντως η δυνατότητα σε ιδιαίτερες περιπτώσεις να ακολουθηθεί εξατομικευμένη προσέγγιση. Η κατευθυνόμενη από την τοπογραφία διαθλαστική επέμβαση στον κερατοειδή είναι μια δυνατότητα.

   Πότε θεωρείται επιτυχημένη μια διαθλαστική επέμβαση;

   Όταν επιτευχθεί εμμετρωπία, δηλαδή φυσιολογική οπτική οξύτητα χωρίς τη χρήση γυαλιών. Αυτό είναι ένα ιδανικό αποτέλεσμα, που μπορεί όμως να μην είναι εφικτό. Θα λέγαμε ότι μια διαθλαστική επέμβαση είναι επιτυχημένη όταν το άτομο πλέον δεν χρειάζεται γυαλιά στην καθημερινότητά του.

  Το ιδανικό αποτέλεσμα της διαθλαστικής χειρουργικής είναι η εμμετρωπία, δηλαδή φυσιολογική οπτική οξύτητα χωρίς τη χρήση γυαλιών

   Υπάρχουν περιπτώσεις που μια διαθλαστική επέμβαση καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία;

   Από όσο γνωρίζω όχι. Κάποιες ιδιωτικές ασφαλιστικές σε ορισμένα συμβόλαια καλύπτουν το κόστος των διαθλαστικών επεμβάσεων.

   Πώς βιώνουν οι υποβληθέντες σε διαθλαστικές επεμβάσεις τη μετεγχειρητική περίοδο μέχρι την οριστικοποίηση του αποτελέσματος; Όταν βγάζουν τα γυαλιά μπαίνουν στη διαδικασία να διορθώσουν και άλλα αισθητικά προβλήματα όσον αφορά το πρόσωπό τους; «Ανταμείβει» η διαθλαστική χειρουργική τα άτομα που την επιλέγουν;

   Υπάρχει ενθουσιασμός και πραγματικά ένας εντυπωσιακός νέος τρόπος ζωής χωρίς γυαλιά αλλά υπάρχουν και τα ενοχλήματα της πρώτης περιόδου, όπως πόνος το πρώτο 24ωρο κυρίως και σχετικά ίσως θολή όραση. Η πιστή τήρηση των οδηγιών αυτό το διάστημα είναι απαραίτητη. Στη συνέχεια η χρήση τεχνητών δακρύων για μεγάλο διάστημα είναι κάτι που θα πρέπει να γίνει συνήθεια στον υποβληθέντα. Η απαλλαγή από τα γυαλιά αλλάζει εντυπωσιακά την καθημερινότητά του και αρκετοί μετά από τη διαθλαστική επέμβαση προχωρούν και στη διόρθωση άλλων οφθαλμολογικών προβλημάτων, αν έχουν, όπως σε εγχείρηση στραβισμού.

Οι υποβληθέντες σε επιτυχημένη διαθλαστική χειρουργική απολαμβάνουν –χωρίς γυαλιά- έναν εντυπωσιακό νέο τρόπο ζωής και ποιοτικότερη καθημερινότητα

   Η πάροδος της ηλικίας προκαλεί φυσιολογική φθορά των ματιών με καταστάσεις όπως η πρεσβυωπία, ο καταρράκτης, κ.ά. Πώς βιώνουν τα άτομα την προοδευτική απώλεια της όρασης λόγω γήρανσης;

   Η μείωση της όρασης είναι πάντα μια δυσάρεστη και επικίνδυνη κατάσταση. Συνεπάγεται περιορισμό της δραστηριότητας του ατόμου, χειρότερη ποιότητα ζωής, αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης άλλων προβλημάτων υγείας και εμπλοκή σε ατυχήματα.

   Προοδευτική απώλεια της όρασης λόγω γήρανσης δεν είναι σωστός όρος. Μπορεί να υπάρχει προοδευτική απώλεια όρασης που οφείλεται σε παθήσεις, των οποίων η συχνότητα αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας. Κάθε άτομο, που παρατηρεί μείωση της όρασής του, θα πρέπει να καταφεύγει άμεσα στον οφθαλμίατρο. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση και άτομα μεγάλης ηλικίας μπορούν να απολαμβάνουν πολύ καλή όραση.

   Η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από την αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι άνθρωποι να βρίσκονται σε ένα «οροπέδιο». Πώς η σύγχρονη οφθαλμολογία συμβάλλει στην ποιότητα ζωής των μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων;

   Η σύγχρονη οφθαλμολογία μπορούμε να πούμε ότι αντιμετωπίζει όλες τις παθήσεις του πρόσθιου ημιμορίου του οφθαλμού και τις περισσότερες του οπίσθιου. Θέλω να πω ότι στις μέρες μας υπάρχουν μεγάλες θεραπευτικές δυνατότητες. Σίγουρα ισχύει, όπως σε όλη την ιατρική εξάλλου, το όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Δηλαδή, οι ασθενείς θα πρέπει να προσέρχονται το συντομότερο στον οφθαλμίατρο.

   Η εξέλιξη της ιατρικής γνώσης και της φαρμακολογίας μπορούν να συμβάλλουν στην καθυστέρηση ή και την αποτροπή κάποιων οφθαλμιατρικών επεμβάσεων;

   Σίγουρα ναι. Σήμερα υπάρχουν θεραπευτικές δυνατότητες στα περισσότερα οφθαλμολογικά προβλήματα. Νέες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως το OCT και η ψηφιακή αγγειογραφία, έχουν φέρει επανάσταση στην απεικόνιση του βυθού του οφθαλμού. Νέες θεραπείες, όπως η ανάπτυξη των anti-VEGF δίνουν δυνατότητες που πριν 10 χρόνια δεν υπήρχαν. Καινούργια μηχανήματα εμφανίζονται κάθε χρόνο και οι χειρουργικές τεχνικές βελτιώνονται συνεχώς.

   Ποια είναι η σχέση σας με τις νέες τεχνολογίες; Βοηθούν στον έλεγχο ή την πρόληψη κάποιων καταστάσεων;

   Η οφθαλμολογία έχει ωφεληθεί από την τεχνολογική ανάπτυξη, ίσως είναι η πιο τεχνολογικά ανεπτυγμένη ειδικότητα. Πολλές τεχνικές διαγνωστικές και θεραπευτικές έχουν αναπτυχθεί με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, σε σημείο που ο σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός είναι απαραίτητος για την άσκηση της οφθαλμολογίας. Μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε στις διαγνωστικές εξετάσεις την αυτόματη διαθλασιμετρία, την τοπογραφία κερατοειδή, την ψηφιακή αγγειογραφία, την οπτική τομογραφία συνοχής OCT κ.ά.

   Στις χειρουργικές τεχνικές έχουμε την εκτεταμένη χρήση μικροσκοπίων, τη σύγχρονη φακοθρυψία και τους ενδοφακούς στη χειρουργική καταρράκτη, τις βαλβίδες στη χειρουργική γλαυκώματος, την εκτεταμένη χρήση laser στη διαθλαστική χειρουργική, στις παθήσεις βυθού και αλλού, την ανάπτυξη πολλών καινούργιων μικροεργαλείων. Η σύγχρονη φαρμακολογία έχει προσφέρει πολλές καινούργιες φαρμακευτικές λύσεις. Η ανάπτυξη είναι συνεχής και εμφανίζονται συνεχώς καινούργια μηχανήματα και νέες δυνατότητες.

   Τι μας υπόσχεται η οφθαλμολογία για το μέλλον; Τα γυαλιά και οι φακοί επαφής θα αποτελέσουν κάποια στιγμή παρελθόν; Θα δούμε στο μέλλον τα στατιστικά να είναι υπέρ αυτών που βλέπουν χωρίς βοηθήματα;

   Σίγουρα μας υπόσχεται καλύτερη όραση και καλύτερη ποιότητα ζωής. Υπάρχουν ήδη λύσεις σε παθήσεις που προκαλούν τύφλωση και τα προηγούμενα χρόνια ήταν σχεδόν άγνωστες. Ένα μεγάλο κεφάλαιο, που αναμένουμε λύσεις με την ανάπτυξη των γονιδιακών θεραπειών, είναι οι συγγενείς παθήσεις, ένας τομέας που οι θεραπευτικές μας δυνατότητες είναι ακόμα πολύ περιορισμένες, όπως και στις παθήσεις του οπτικού νεύρου. Στη θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς, μία κατάσταση συχνή στις μεγαλύτερες ηλικίες, που οδηγεί σε μεγάλη μείωση της όρασης και στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια θα υπάρχουν καινούργιες εξελίξεις. Στην αντιμετώπιση του καταρράκτη, στη χειρουργική του αμφιβληστροειδή και στη διαθλαστική χειρουργική έχουμε κάθε χρόνο και κάτι νέο, η αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας και η ανάπτυξη υπερόρασης είναι οι νέες προκλήσεις.

   Τα γυαλιά και οι φακοί επαφής ενσωματώνουν συνεχώς νέες τεχνολογίες, είναι ένα οικονομικό και πολύ αποτελεσματικό εργαλείο στην οφθαλμολογία και θα έχουν τη θέση τους τα επόμενα χρόνια.

Η οφθαλμολογία ίσως είναι η πιο τεχνολογικά ανεπτυγμένη ειδικότητα, με την επίτευξη της υπερόρασης να αποτελεί τη νέα πρόκληση

   Πιστεύετε ότι ο οφθαλμιατρικός έλεγχος και η ενημέρωση για τη φροντίδα των ματιών από πολύ μικρή ηλικία θα μπορούσε να προλάβει μελλοντικές φθορές για ένα μέρος του πληθυσμού;

   Ο έλεγχος της όρασης στα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας είναι πολύ σημαντικός. Τα παιδιά πρέπει να εξετάζονται αμέσως μόλις παρατηρηθεί κάποιο πρόβλημα ή αλλιώς από την ηλικία 3-4 ετών. Η αποκάλυψη διαθλαστικής ανωμαλίας, αμβλυωπίας και στραβισμού και η αντιμετώπισή τους πριν την ηλικία των 6 ετών είναι καθοριστική για τη μετέπειτα φυσιολογική ανάπτυξη της όρασης.

   Η διατροφή από την παιδική ηλικία παίζει ρόλο στην καλή υγεία των ματιών;

   Η σωστή διατροφή και η καλλιέργεια υγιεινών διατροφικών συνηθειών παίζει κορυφαίο ρόλο στην καλή υγεία γενικότερα και κατά συνέπεια στην καλή υγεία των ματιών, καθώς και αργότερα στην αποφυγή παθήσεων, όπως ο διαβήτης και η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς.

Η σωστή διατροφή παίζει κορυφαίο ρόλο στην καλή υγεία των ματιών

   Δεδομένου ότι οι σύγχρονοι έφηβοι χρησιμοποιούν κατά κόρον τα ψηφιακά μέσα, τι θα τους παροτρύνατε προκειμένου να προστατέψουν την όρασή τους;

   Η χρήση με μέτρο, τα συχνά διαλλείματα και η χρήση υποκατάστατων δακρύων βοηθημάτων.

   Έχετε ήδη διαγράψει μια σημαντική πορεία στην οφθαλμολογία. Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον;

   Η παρακολούθηση συνεχώς των εξελίξεων και η βελτίωση σε νέες χειρουργικές τεχνικές είναι μία πρόκληση και επιθυμία. Από την άλλη μεριά έχει, επίσης, μεγάλη σημασία για μένα ο ποιοτικός χρόνος με την οικογένειά μου και γενικότερα η προσωπική μου ζωή.

   Κύριε Ζαφειρόπουλε ευχαριστώ πολύ, σας εύχομαι επαγγελματικές και προσωπικές επιτυχίες!

  Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση της αναισθησιολόγου Δρ. Βασιλικής Σκαφτούρου με την κοινωνιολόγο Δρ. Γεωργία Δηλάκη  

  Χειρουργείο – νάρκωση: δύο λέξεις που μας…αγχώνουν, φοβίζουν, προβληματίζουν. Η αναισθησιολόγος Βασιλική Σκαφτούρου, Διδάκτωρ Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, λύνει όλες τις απορίες μας για τη σύνθετη ιατρική πράξη της αναισθησίας. Μέσα από τη συνέντευξή μας αναδεικνύονται ο ρόλος του αναισθησιολόγου στο χειρουργείο, η σχέση αναισθησιολόγου-ασθενούς, η σχέση αναισθησιολόγου-χειρουργού, η ιδιαιτερότητα των περιπτώσεων αισθητικής πλαστικής χειρουργικής και πολλά άλλα που μας ενημερώνουν, εξοικειώνουν και θα μας κάνουν στο εξής…να βλέπουμε με «άλλο μάτι» την αναισθησία και το χειρουργείο.

   Ποιος είναι ο ρόλος του αναισθησιολόγου σε ένα χειρουργείο;

   Ο ρόλος του αναισθησιολόγου στη χειρουργική αίθουσα είναι σύνθετος. Είναι καταρχήν ο ιατρός, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την αναισθησία που θα χορηγηθεί στον ασθενή, για τη διεγχειρητική παρακολούθηση σε ό,τι αφορά όλα τα συστήματα του ασθενή (καρδιαγγειακό, αναπνευστικό, ουροποιητικό, κεντρικό και περιφερικό νευρικό, καθώς και μυϊκό σύστημα). Επίσης είναι υπεύθυνος για τη βέλτιστη ανάνηψη του ασθενή μετά την αναισθησία - χειρουργική επέμβαση, αλλά και για την άμεση μετεγχειρητική περίοδο. Συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού πόνου και σε οποιαδήποτε άλλη παρενέργεια σχετική με την αναισθησία  (π.χ. μετεγχειρητική ναυτία, έμετος, κ.ά.). Ουσιαστικά, είναι ο γιατρός που ελέγχει και εξασφαλίζει την καλή συνολική κατάσταση του ασθενή.

   Εδώ θα ήθελα να επισημάνω ότι το άτομο που υποβάλλεται σε μια πλαστική επέμβαση δεν θεωρείται ασθενής με τη στενή έννοια του όρου, όμως για το γιατρό (αναισθησιολόγο, στην προκειμένη περίπτωση) αντιμετωπίζεται έτσι.  Επομένως και στις επόμενες απαντήσεις χρησιμοποιώ τον όρο ασθενής με την ευρύτερη έννοια.

   Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας ο υποβαλλόμενος σε επέμβαση υπάρχει μόνο ως βιολογική ύπαρξη, ως ένα σύνολο οργάνων, τα οποία πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν υπό την ευθύνη σας. Πώς προσφέρετε στο άτομο τη δυνατότητα να υπάρξει ως ιδιαιτερότητα μέσα σε αυτό το πλαίσιο;

   Καταρχήν κάθε άνθρωπος που προσέρχεται στο χειρουργείο αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή, μοναδική οντότητα. Η ιατρική, που πρέπει να εφαρμόζεται εν έτει 2017, πρέπει να είναι βασισμένη σε επιστημονικά δεδομένα (evidenced based medicine), που υπαγορεύονται από διεθνείς ιατρικούς οργανισμούς, αλλά και να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού. Επομένως, ο ασθενής μέσα από την προαναισθητική εκτίμηση, κατά την οποία γίνεται αναφορά στο πλήρες ιατρικό ιστορικό του και σε ό,τι μπορεί να επηρεάζει αυτό (π.χ. συνήθειες, όπως κάπνισμα, χρήση αλκοόλ, άθληση κ.ά.), αλλά και μέσα από τις εξετάσεις του (αιματολογικές κ.ά.) αποτελεί μοναδικό άτομο, προς όφελος του οποίου πρέπει να λειτουργεί ο αναισθησιολόγος.

Κάθε άνθρωπος που προσέρχεται στο χειρουργείο αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή, μοναδική οντότητα

   Είστε ο «ενδιάμεσος κρίκος» μεταξύ του υποβαλλόμενου σε επέμβαση και του χειρουργού ή του κάθε επεμβατικού γιατρού. Πώς προστατεύετε τον άνθρωπο που έχετε ναρκώσει; Έχετε δυσαρεστηθεί ποτέ με ιατρικό ή παραιατρικό προσωπικό σε  αυτή σας την προσπάθεια;

   Όπως προανέφερα, ο αναισθησιολόγος είναι υπεύθυνος για τον ασθενή κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Οφείλει να προστατεύει τις ζωτικές λειτουργίες του ασθενή (αναπνοή, καρδιαγγειακό προφίλ, διούρηση), αλλά και δευτερεύουσες παραμέτρους, όπως είναι η σωστή τοποθέτηση του σώματος του ασθενή στο χειρουργικό τραπέζι (αποφυγή πιεστικών φαινομένων σε άνω και κάτω άκρα) και άλλα. Αυτό επιτυγχάνεται καταρχήν με τη συνεχή και ενεργή παρουσία του και κατά δεύτερον με τη χρήση της τεχνολογίας (έχει κάνει τεράστια άλματα στο χώρο της υγείας), που δίνει στον αναισθησιολόγο τη δυνατότητα να παρακολουθεί στενά την αναπνευστική και καρδιαγγειακή λειτουργία. Δεν έχω δυσαρεστηθεί ποτέ, γιατί θεωρώ ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι λειτουργούν με βάση το όφελος του ασθενή και την καλή έκβαση αυτού.

   Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας ο  υποβαλλόμενος σε επέμβαση δεν είναι σε θέση να προστατέψει το σώμα του. Υπάρχουν φορές στο χειρουργείο που, λόγω βιασύνης, νιώθετε ότι παραβιάζεται το σώμα του; Πώς αντιδράτε;

   Ο ασθενής που βρίσκεται υπό αναισθησία φυσικά και δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει εκούσιες κινήσεις και να προστατέψει το σώμα του. Ο ρόλος ο δικός μου, όπως προανέφερα, είναι ρόλος φύλακα - άγγελου για τον άνθρωπο που «κοιμάται», δηλαδή η τοποθέτηση του ασθενή πρέπει να γίνει υπό την καθοδήγησή μου τόσο για να αποφευχθούν κακώσεις (νεύρων, αρθρώσεων κ.ά.) όσο και για μπορούν να ελέγχονται ανά πάσα στιγμή τα ζωτικά σημεία του ασθενή (αναπνευστική, καρδιακή λειτουργία κ.ά.). Πρέπει να είναι σαφές ότι ο/η υποβαλλόμενος/η σε επέμβαση πλαστικής χειρουργικής προσέρχεται στη χειρουργική αίθουσα σε καλή κατάσταση και περιμένει να βγει από αυτή σε ακόμη καλύτερη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η μέγιστη ασφάλεια κατά τη διάρκεια της αναισθησίας και φυσικά να «σεβαστούμε» στο μέγιστο βαθμό το σώμα του. 

Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι ρόλος φύλακα-άγγελου για τον άνθρωπο που «κοιμάται»

   Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο χειρουργός και ο κάθε επεμβατικός γιατρός παύει να βλέπει το σώμα ως ολότητα, αφού το μέρος που επεμβαίνει χρειάζεται να απομονωθεί για να είναι αποστειρωμένο το χειρουργικό πεδίο. Εσείς πώς βλέπετε το σώμα;

   Για τον αναισθησιολόγο, ο υποβαλλόμενος σε χειρουργείο αποτελεί έναν ολόκληρο οργανισμό. Δεν μπορεί να απομονώσει το σώμα σε τμήματα -και αυτό γιατί οι παρεμβάσεις του αναισθησιολόγου επηρεάζουν το σύνολο του οργανισμού. Τα συστήματα στα οποία δρα, είτε μέσω των φαρμάκων που χορηγεί, είτε μέσω των πράξεών του, είναι αλληλένδετα μεταξύ τους.

   Έχετε παρέμβει ποτέ, κατά τη διάρκεια της νάρκωσης, για να εκφράσετε τη βούληση του υποβαλλόμενου σε επέμβαση;

   Όχι, διότι η σχέση του χειρουργού με τον ασθενή, συνήθως, είναι προγενέστερη από τη δική μου και φυσικά η συζήτησή τους σχετικά με την επέμβαση είναι απολύτως εμπιστευτική και, συνήθως, πολύ αναλυτική. Ο χειρουργός, ο οποίος έχει συζητήσει ενδελεχώς με τον υποψήφιο σε επέμβαση, είναι σε θέση να ξέρει καλύτερα τους στόχους της επέμβασης και τις επιθυμίες - στόχους του ασθενούς. Υπάρχουν κάποιες λίγες περιπτώσεις, που επειδή ο ασθενής έχει αφυπνιστεί και η επέμβαση συνεχίζεται με τοπική ή περιοχική αναισθησία, μπορεί να χρειαστεί να μεταφέρω στο χειρουργό κάποια επιπλέον πληροφορία - επιθυμία του ασθενούς.

   Ποια είναι τα συναισθήματα των ανθρώπων όταν οδηγούνται στο χειρουργείο, λίγο πριν τη νάρκωση; Πώς συμβάλλετε στην αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους από τους υποβαλλόμενους σε επέμβαση;

   Συνήθως οι άνθρωποι που οδηγούνται στο χειρουργείο έχουν άγχος και, κυρίως, λίγο πριν εισέλθουν στη χειρουργική αίθουσα.  Ο βαθμός του άγχους τους και κατά πόσο είναι διαχειρίσιμο, εξαρτάται από την προαναισθητική επίσκεψη - συζήτηση που θα πρέπει να έχει προηγηθεί, με σκοπό να ενημερώσει τον ασθενή για την αναισθησιολογική πρακτική, που θα ακολουθηθεί και να του λύσει τυχόν απορίες, από το χαρακτήρα του ασθενούς και συνήθως από τυχόν προηγούμενες - κακές ιατρικές εμπειρίες.

   Σημαντικό ρόλο παίζει, όπως ήδη είπα, η προαναισθητική επίσκεψη και γνωριμία με τον ασθενή. Τέλος, κατά την άφιξή του στη χειρουργική αίθουσα είναι βασικό ο ασθενής να αισθανθεί ένα φιλικό και χαλαρό κλίμα,  ενδεχομένως, με λίγη απαλή μουσική. Επίσης, προσπαθώ πάντα να εξηγώ τα διάφορα βήματα, ώστε ο ασθενής να μην αισθάνεται σαν «χαμένος», ενώ θέλω να κρατάω συνεχώς επαφή (λεκτική - οπτική) με τον ασθενή. Θεωρώ ότι αυτή η συμπεριφορά τον βοηθάει να αντιμετωπίσει το «φυσιολογικό» για την περίσταση άγχος και να «κοιμηθεί» με καλές αναμνήσεις, γεγονός πολύ σημαντικό για μια ομαλή αφύπνιση.

   Έχει ποτέ αναβληθεί επέμβαση λόγω αναστολών, φόβου ή άγχους ενός υποψήφιου λίγο πριν τη νάρκωση;

   Ναι, αν και αυτό είναι πολύ σπάνιο. Φυσικά ο ασθενής έχει πάντα τον τελευταίο λόγο, όμως συνήθως έχει προηγηθεί ενδελεχής συζήτηση τόσο με το χειρουργό όσο και με εμένα, οπότε τέτοια ενδεχόμενα είναι ιδιαίτερα σπάνια.

   Τα φάρμακα της αναισθησίας έχουν παρενέργειες; Μπορούν, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, να δημιουργήσουν επιπλοκές; Ενημερώνεται ο υποψήφιος για χειρουργείο γι’αυτές και πώς εσείς τις αντιμετωπίζετε και τις προλαμβάνετε;

   Η αναισθησία είναι αποτέλεσμα ιατρικών πράξεων και δράσης πολλών διαφορετικών φαρμάκων. Κάθε ιατρική πράξη μπορεί να παρουσιάσει επιπλοκή, όπως και κάθε φάρμακο μπορεί να έχει παρενέργειες. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι να προσαρμόσει την αναισθησία στον εκάστοτε οργανισμό, να είναι σε θέση να προλάβει τυχόν προβλήματα ή να τα αντιμετωπίσει αν παρουσιαστούν. Υπάρχουν κάποιες παρενέργειες ή επιπλοκές που είναι πιο συχνές (με βάση τη βιβλιογραφία) και άλλες που είναι σπανιότερες. Ο υποψήφιος προς χειρουργείο ενημερώνεται σε γενικές γραμμές (γραπτά και προφορικά) για τις πιθανότερες επιπλοκές, αν και αυτό είναι πολύ σχετικό, γιατί δεν μπορούμε να ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί στον κάθε οργανισμό.

Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι να προσαρμόσει την αναισθησία στον εκάστοτε οργανισμό

   Ένα πλήθος φαρμακευτικών προϊόντων κατακλύζει την αγορά. Πώς διασφαλίζεστε στην επιλογή των κατάλληλων φαρμάκων για τη νάρκωση; Σας βοηθά κάποιος κρατικός φορέας στην επιλογή; 

   Φυσικά, υπάρχει πλέον πολλή μεγάλη δυνατότητα επιλογής φαρμάκων για τη χορήγηση αναισθησίας και τα οποία επιλέγονται με βάση τις ανάγκες του εκάστοτε χειρουργείου και προς όφελος του ασθενούς (ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου κ.ά.). Όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι επικυρωμένα και ελεγμένα από τον ΕΟΦ (Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων).

   Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ανθρώπων, που κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ένιωθαν πόνο, δυσφορία, άκουγαν τις συνομιλίες των γιατρών αλλά δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν. Τι συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις; Μπορεί να «αποτύχει» η αναισθησία;

   Αυτό δυστυχώς είναι αλήθεια. Η αναισθησία είναι μία σοβαρή και πολύπλοκη ιατρική πράξη, η οποία μπορεί να παρουσιάσει αστοχίες. Κατά την αναισθησία (γενική αναισθησία) πρέπει ο ασθενής να μην έχει μνήμη του χειρουργείου (καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος), να μην πονάει (αναλγησία) και ενίοτε να μην έχει και μυϊκό τόνο (μυοχάλαση). Αυτό επιτυγχάνεται με τη χορήγηση σε τιτλοποιημένες δόσεις εξειδικευμένων φαρμάκων. Αν ο συνδυασμός αυτός δεν είναι ορθός, τότε φυσικά υπάρχει έλλειμμα σε κάποιον από αυτούς τους στόχους, γεγονός που μεταφράζεται σε ένα από τα παραπάνω συμπτώματα που αναφέρονται από τους ασθενείς. Εκεί ακριβώς έγκειται και ο ρόλος του αναισθησιολόγου, του καλού αναισθησιολόγου.

Η αναισθησία είναι μια πολύπλοκη ιατρική πράξη, που πρέπει να εξασφαλίζει στον ασθενή την απουσία πόνου, μνήμης του χειρουργείου, ενίοτε και μυϊκού τόνου

   Ποια είναι τα μεγαλύτερα χειρουργεία, στα οποία έχετε συμμετάσχει και πώς ανταποκριθήκατε στην πρόκληση να κρατήσετε για πολλές ώρες έναν άνθρωπο ναρκωμένο;

   Αυτό είναι πραγματική πρόκληση για έναν αναισθησιολόγο…το μεγαλύτερο σε διάρκεια αλλά και σε παρεμβάσεις χειρουργείο (πλαστικής χειρουργικής) διήρκησε περίπου 9 ώρες. Φυσικά έχω συμμετάσχει και σε άλλου είδους χειρουργεία πολύ μεγάλης διάρκειας (νευροχειρουργικά, όπως όγκοι εγκεφάλου οπισθίου βόθρου) που έχουν φτάσει τις 15 ώρες. Ευτυχώς όλα στέφθηκαν με επιτυχία. Οι στόχοι, αλλά και τα προβλήματα, ανάλογα με την περίπτωση ποικίλουν. Στις περιπτώσεις της πλαστικής χειρουργικής, ο/η υποψήφιος πρέπει να ανανήψει γρήγορα, να κινητοποιηθεί όσο γίνεται πιο άμεσα και φυσικά να μην πονάει. Εννοείται ότι θα πρέπει όλες του οι βασικές λειτουργίες (αναπνευστική, αιμοδυναμική κατάσταση, διούρηση κ.ά.) να διατηρούνται από τον αναισθησιολόγο σε άριστο επίπεδο, ώστε να μπορεί άμεσα μετά το χειρουργείο να αυτονομηθεί.

   Είστε ο πρώτος άνθρωπος που έρχεται σε επαφή με τον υποβαλλόμενο σε επέμβαση όταν επανέρχεται από τη νάρκωση. Τι νιώθετε όταν τον ξυπνάτε; Ποιο είναι το πρώτο μήνυμα που του μεταφέρετε;

   Αυτή είναι μια πολλή ιδιαίτερη στιγμή. Κατά αρχήν σε αυτή τη φάση μπορούν να συμβούν διάφορες επιπλοκές. Όταν όλα πηγαίνουν καλά είναι η στιγμή δικαίωσης για τη δουλειά που έχει προηγηθεί. Ο «αφανής ήρωας» του χειρουργείου (ο αναισθησιολόγος) αποδεικνύει πόσο σημαντικός είναι. Ο πρωταρχικός μου στόχος σε αυτή τη φάση είναι ο ασθενής να αφυπνιστεί ήρεμα και ομαλά, σε ζεστό και ήσυχο περιβάλλον, σαν στο σπίτι του. Φυσικά το πρώτο πράγμα για το οποίο τον ενημερώνω είναι ότι είναι καλά, το χειρουργείο τελείωσε και όλα πήγαν καλά.

   Ένα μέρος της επαγγελματικής σας δραστηριότητας αφορά την αισθητική πλαστική χειρουργική. Πώς νιώθετε όταν δίνετε νάρκωση σε έναν άνθρωπο, που έχει επιλέξει να υποβληθεί σε επέμβαση όχι για λόγους υγείας αλλά για λόγους ομορφιάς; Που, παρόλο ότι δεν είναι ασθενής, έχει πάρει την απόφαση να μπει κάτω από το νυστέρι;

   Λοιπόν, εδώ τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά….είναι πολύ σημαντικό να έχει γίνει μια ουσιαστική κουβέντα με τον υποψήφιο, ώστε να του εξηγηθεί ότι σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα χειρουργείο, το οποίο φυσικά θα προσπαθήσουμε να το φέρουμε εις πέρας όσο πιο ανώδυνα και «εύκολα» γίνεται. Ο στόχος είναι να βγεί από τη χειρουργική αίθουσα καλύτερος/η από ότι μπήκε και φυσικά χωρίς άλλα συνοδά προβλήματα (ναυτία, ζάλη, πόνος, κ.ά.), για να μπορέσει να χαρεί το αισθητικό του αποτέλεσμα.

   Παρατηρείτε διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά μεταξύ των ανθρώπων που υποβάλλονται σε αισθητική επέμβαση και εκείνων που υποβάλλονται σε επέμβαση για λόγους υγείας -τόσο πριν όσο και μετά το χειρουργείο;

   Εννοείται και είναι και απολύτως φυσικό. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν άλλους προβληματισμούς, ανησυχίες και φυσικά «απαιτήσεις» από αυτούς που για λόγους υγείας πρέπει να υποβληθούν σε κάποια επέμβαση. Συνήθως είναι πιο ανυπόμονοι, δεν μπορούν να διαχειριστούν εύκολα κυρίως τη μετεγχειρητική περίοδο και επιθυμούν να πάρουν εξιτήριο από το νοσοκομείο όσο γίνεται πιο γρήγορα. 

   Πώς βιώνουν και διαχειρίζονται οι υποβληθέντες σε αισθητικές επεμβάσεις τον πόνο; Είναι εύκολο ή δύσκολο γι’αυτούς να μιλήσουν για τον πόνο, δεδομένου ότι ο πόνος έχει προκληθεί για την επίτευξη της ομορφιάς ή την αντιμετώπιση των σημαδιών της γήρανσης και όχι για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος υγείας; Μιλούν για τον πόνο ή τον αρνούνται;

   Όπως είπα πριν, οι άνθρωποι που υποβάλλονται σε αισθητικού τύπου επεμβάσεις πολλές φορές δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να έχουν κάποια περίοδο ανάρρωσης. Βασικός μου στόχος είναι να έχουν καλή αναλγητική θεραπεία μετά το χειρουργείο, ώστε να μην το βιώσουν άσχημα. Ο μετεγχειρητικός πόνος πρέπει να αντιμετωπίζεται επαρκώς, γιατί παίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολική μετεγχειρητική πορεία του ατόμου. Φυσικά τους ενθαρρύνω στο να μου αναφέρουν αν και πόσο πονούν μετά το χειρουργείο, ώστε να αντιμετωπίζω σωστά και εγκαίρως το πρόβλημα. Γενικά, μιλούν για τον πόνο, αν τον βιώνουν.

Οι υποβληθέντες σε αισθητικές επεμβάσεις είναι πιο ανυπόμονοι και δεν μπορούν να διαχειριστούν εύκολα τη μετεγχειρητική περίοδο 

   Έχετε συνεργαστεί με γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων. Ποια ειδικότητα –σύμφωνα με την εμπειρία σας- βιώνει το μεγαλύτερο άγχος;

   Κάθε ειδικότητα έχει τις ιδιαιτερότητές της, αν και όλες έχουν μια κοινή συνισταμένη, το καλό του ασθενούς. Βασικός στόχος είναι να πραγματοποιηθεί το χειρουργείο χωρίς επιπλοκές και απρόοπτα και φυσικά να επανέλθει ο ασθενής όσο γίνεται πιο γρήγορα σε καλή φυσική κατάσταση, δηλαδή όπως λέμε απλά: «να βγει καλά ο ασθενής από το χειρουργείο». Έπειτα, έρχονται τα υπόλοιπα. Οι πλαστικοί χειρουργοί, για παράδειγμα, έχουν άγχος να εκπληρώσουν την επιθυμία του ασθενούς τους, οι μαιευτήρες - γυναικολόγοι (επίσης χειρουργική ειδικότητα με ιδιαιτερότητες) να παραδώσουν μητέρα και παιδί υγιή ή γυναίκα σε καλή κατάσταση (και κυρίως σχετικά με τη γονιμότητά της). Ο καθένας έχει το δικό του μετερίζι. 

   Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η επέμβαση που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για έναν πλαστικό χειρουργό;

   Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν είναι τόσο απλή…πιστεύω ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν πλαστικό χειρουργό είναι…όταν πρέπει να «μεταμορφώσει» βελτιώνοντάς το, ένα μέρος της εξωτερικής εμφάνισης του ανθρώπου που θέλει να χειρουργηθεί. Όταν δηλαδή, το αποτέλεσμα της δουλειάς του θα είναι καθοριστικό, θα αλλάξει σε σημαντικό βαθμό την εικόνα του ατόμου, αλλά ταυτόχρονα θα ικανοποιήσει και τις προσδοκίες του, π.χ. ρινοπλαστική, κοιλιοπλαστική, αυξητική στήθους κ.ά.

   Έχετε συγκρουστεί ποτέ με πλαστικό χειρουργό ως προς τη διάρκεια μιας νάρκωσης; Δηλαδή ο ίδιος να ζητάει παράταση της νάρκωσης, ενδεχομένως για να προβεί και σε πρόσθετες χειρουργικές ενέργειες, αλλά εσείς να κρίνετε ότι η περαιτέρω αναισθησία είναι εις βάρος του υποβληθέντα σε αισθητική επέμβαση; Αν ναι, πώς το ξεπεράσατε;

   Όχι, ευτυχώς δεν έχω βρεθεί σε τέτοια θέση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό η χειρουργική ομάδα (γιατί περί ομάδας πρόκειται) να λειτουργεί στο «ίδιο μήκος κύματος» με κοινό παρανομαστή την ασφάλεια του ασθενούς. Αυτό είναι βασικό για να υπάρχει καλό κλίμα, συνεννόηση και φυσικά επιτυχία στη δουλειά μας.

   Δραστηριοποιείστε στον ιδιωτικό τομέα, σε έγκριτα ιδιωτικά θεραπευτήρια. Σας παρέχεται ο χρόνος που χρειάζεται προεγχειρητικά για να μιλήσετε με τον άνθρωπο που πρόκειται να ναρκώσετε; Τι περιλαμβάνει αυτή η συζήτηση, πέρα από το ιατρικό ιστορικό; Έχετε το χρόνο να μάθετε περισσότερα για τη ζωή του υποψήφιου (δηλαδή το είδος της εργασίας του, την καθημερινότητά του, κάποιες ιδιαίτερες συνήθειές του, το κοινωνικό του περιβάλλον, κλπ.);

   Φυσικά. Η προαναισθητική επικοινωνία εξαρτάται κυρίως από την προσωπική βούληση του ασθενούς και τη δική μου. Τα νοσηλευτικά ιδρύματα ακολουθούν τις δικές μας υποδείξεις. Γενικά δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα σχετικά μ’ αυτό.

   Στη μέχρι τώρα επαγγελματική σας διαδρομή είστε ικανοποιημένη από το επίπεδο της τεχνολογίας στους χώρους που δραστηριοποιείστε; Θα επιθυμούσατε μεγαλύτερο εκσυγχρονισμό και ποια είναι η σχέση σας με τις νέες τεχνολογίες;

   Σε γενικές γραμμές ναι, είμαι ικανοποιημένη. Φυσικά, υπάρχουν νοσηλευτικά ιδρύματα που μπορούν να παρέχουν καλύτερο επίπεδο υπηρεσιών, τόσο σε τεχνολογικό, όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό, σε σχέση με άλλα. Είναι βέβαιο ότι όλα αυτά, τα οποία τουλάχιστον γνωρίζω από κοντά, πληρούν και με το παραπάνω τις προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτούνται για τη χορήγηση αναισθησίας με ασφάλεια. Η τεχνολογία έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ειδικότητας της αναισθησιολογίας και φυσικά είμαι αρκετά εξοικειωμένη. Θεωρώ ότι είμαστε σε πολύ καλό επίπεδο, εφάμιλλο των πιο προηγμένων  ευρωπαϊκών χωρών.

   Έχετε και μετεγχειρητική επαφή με τους υποβαλλόμενους σε επέμβαση; Όχι μόνο αμέσως μετά το χειρουργείο, που έτσι κι αλλιώς επιβάλλεται και από την ειδικότητά σας, αλλά και τη μακροπρόθεσμη μετεγχειρητική περίοδο;

   Γενικά, ενημερώνομαι για τη μετεγχειρητική πορεία των ασθενών μου πάντα, μιας και τις περισσότερες φορές είμαι εγώ αυτή που δίνω τις μετεγχειρητικές οδηγίες σε συνεργασία με το χειρουργό. Πολλές είναι οι περιπτώσεις που τους επισκέπτομαι και τις επόμενες μέρες μετά το χειρουργείο, π.χ. αν έχω τοποθετήσει επισκληρίδιο καθετήρα για χορήγηση αναλγησίας κ.ά. Σχετικά με την πορεία τους μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, συνήθως ο ρόλος μου είναι συμβουλευτικός και μόνο αν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο θέμα παρεμβαίνω. Τις περισσότερες φορές ενημερώνομαι για τη μετεγχειρητική πορεία των ασθενών σε μακροπρόθεσμη βάση από τον εκάστοτε συνεργάτη μου χειρουργό.

   Κυρία Σκαφτούρου σας ευχαριστώ πολύ…εύχομαι η στιγμή της αφύπνισης των υποβαλλόμενων σε επέμβαση να είναι πάντα και στιγμή δικαίωσης για τη δουλειά σας!