Twitter

   Ο φυσικοθεραπευτής Δημήτρης Σάμιος σε μια ουσιαστική συνέντευξη στη Δρ. Γεωργία Δηλάκη   

   Φυσικοθεραπεία: η επιστήμη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας. Όντας δίπλα μας από τη βρεφική μέχρι την τρίτη ηλικία, μας βοηθά να διατηρήσουμε τη λειτουργικότητα του σώματός μας ή να την ανακτήσουμε μετά από συγγενείς ή επίκτητες βλάβες (όπως για παράδειγμα μετά από ατύχημα, όπου χάνουμε λειτουργίες, που ως τότε θεωρούσαμε δεδομένες, π.χ. όρθια στάση σώματος, κίνηση, βάδιση κ.ά.).

   Η αξία της φυσικοθεραπείας για το σκελετικό, μυϊκό, νευρικό, αναπνευστικό, καρδιαγγειακό και άλλα συστήματα του ανθρώπινου σώματος αναδεικνύεται από τον φυσικοθεραπευτή Δημήτρη Σάμιο, ιδιοκτήτη του Κέντρου Φυσικοθεραπείας και Αποκατάστασης Therapia (Ριζάρη 24, Παγκράτι). Μέσα από τη συνέντευξή του παρουσιάζει τις προκλήσεις για το σύγχρονο φυσικοθεραπευτή, την έννοια της πρόληψης, το ρόλο της τεχνολογίας στη φυσικοθεραπεία. Μιλά για τα χρόνια περιστατικά αλλά και τα προβλήματα που επηρεάζουν την εικόνα του σώματος –καθώς και τα όριά του- ενώ προτείνει τρόπους για υγιές και όμορφο σώμα.

   Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος φυσικοθεραπευτής, δεδομένης της αύξησης του προσδόκιμου ορίου επιβίωσης, λόγω της οποίας μια μεγάλη μερίδα πληθυσμού (που βρίσκεται στην τρίτη ηλικία και άνω) έχει βρεθεί σε ένα «ατελείωτο οροπέδιο»;

   Το γεγονός ότι έχει αυξηθεί κατά πολύ το προσδόκιμο όριο επιβίωσης, έχει ως συνεπακόλουθο την ταυτόχρονη γήρανση και εκφύλιση των μυοσκελετικών δομών και κατ’ επέκταση την αύξηση των περιστατικών με μυοσκελετικά προβλήματα. Τη σημαντικότερη πρόκληση αποτελεί, πιθανώς, η πληροφόρηση που έχουν οι ασθενείς σχετικά με τα μυοσκελετικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και ο τρόπος που ερμηνεύουν και αιτιολογούν τα συμπτώματά τους. Απαιτούνται πλέον και γνώσεις ψυχολογίας, προκειμένου να μπορέσει ο σύγχρονος φυσικοθεραπευτής να παρέχει αποτελεσματικές υπηρεσίες στους ασθενείς της τρίτης ηλικίας.

   Ο σύγχρονος τρόπος ζωής σχετίζεται με έλλειψη άσκησης, καθιστική ζωή, περισσότερα ατυχήματα. Ποιες είναι, σήμερα, οι απαιτήσεις του επαγγέλματός σας;

   Η έλλειψη άσκησης και ο καθιστικός τρόπος ζωής δημιουργούν σημαντικές δυσκολίες στην αποκατάσταση ασθενών με μυοσκελετικά προβλήματα, καθώς ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να βρει τρόπο εκπαίδευσης και καθοδήγησής τους σε περισσότερο ενεργητικό τρόπο ζωής. Στον αντίποδα υπάρχουν εκείνοι που από υπερβολική άσκηση και χρήση του σώματός τους, έχουν προβλήματα που απαιτούν εξειδικευμένα προγράμματα αποκατάστασης και προοδευτικής επαναφοράς τους στο προγενέστερο υψηλό επίπεδο σωματικής λειτουργίας.

Εκπαίδευση και καθοδήγηση των ατόμων σε ενεργητικότερο τρόπο ζωής είναι η πρόκληση για το σύγχρονο φυσικοθεραπευτή

   Τι προσόντα χρειάζεται να διαθέτει ένας φυσικοθεραπευτής; Πόση σημασία παίζει η λεπτομερής γνώση του ανθρώπινου σώματος για την επιτυχία στην εξάσκηση του επαγγέλματος;

   Η γνώση της ανατομίας, της φυσιολογίας και της κινησιολογίας του ανθρώπινου σώματος αποτελούν τα ελάχιστα βασικά επιστημονικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο μέσος φυσικοθεραπευτής. Η δια βίου εκπαίδευσή του σε εξειδικευμένες τεχνικές αποκατάστασης αποτελεί στην εποχή μας θεμελιώδη αναγκαιότητα, προκειμένου να προσφέρει στους ασθενείς του αποτελεσματικές υπηρεσίες.

   Πώς ο φυσικοθεραπευτής γνωρίζει τα όρια του σώματος του κάθε ανθρώπου; Τι ρόλο παίζει ο πόνος; Πώς προσδιορίζεται το εύρος μιας κίνησης ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς να βλάψει τον ασθενή;

   Τα βασικά ανατομικά χαρακτηριστικά δεν διαφοροποιούνται σημαντικά μεταξύ των ατόμων και αποτελούν μέρος της επιστημονικώς τεκμηριωμένης γνώσης των φυσικοθεραπευτών. Ο πόνος θεωρείται πλέον ως “καμπανάκι” κινδύνου και όχι απαραιτήτως ως ένδειξη βλάβης, οπότε ο καταρτισμένος φυσικοθεραπευτής γνωρίζει να αξιολογεί πότε πρέπει να τον θεωρήσει σημαντικό στοιχείο στην αποκατάσταση των ασθενών του. Στις τεχνικές κινητοποίησης των αρθρώσεων για να αυξηθεί το εύρος κίνησης, πολλές φορές εφαρμόζονται τεχνικές στα μέγιστα επιτρεπτά όρια. Αυτό απαιτεί πλήρως επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση των ορίων κίνησης και εμπειρία από τον φυσικοθεραπευτή, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα πρόκλησης βλάβης.

   Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζει η φυσικοθεραπεία; Καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία οι συνεδρίες; Υπάρχουν κάποια κενά στην ασφαλιστική κάλυψη και τι εισηγείστε;

   Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η φυσικοθεραπεία είναι ότι τα ασφαλιστικά ταμεία αδυνατούν να καλύψουν το κόστος των θεραπειών και οδηγούνται σε δευτερογενή μεγάλα “κουρέματα” των ποσών που δαπανούν. Υπάρχει ένα δεδομένο κενό ασφαλιστικής κάλυψης, που μπορεί να γεφυρωθεί μόνο από ιδιωτικές ασφάλειες ή ίδια συμμετοχή του ασφαλισμένου.

   Μπορεί να λειτουργήσει η φυσικοθεραπεία προληπτικά, αποτρέποντας την εμφάνιση κάποιων προβλημάτων;

   Τα τελευταία χρόνια με την αλματώδη αύξηση των επιστημονικών δεδομένων, έχει βελτιωθεί θεαματικά η πρόληψη στον κλάδο της υγείας. Η φυσικοθεραπεία ακολουθώντας αυτή την τάση, μπορεί να συμβάλλει θεαματικά στην αποτροπή εμφάνισης μυοσκελετικών προβλημάτων. Υπάρχει πλέον ο εξειδικευμένος κλάδος της συμβουλευτικής φυσικοθεραπείας, που έχει σαν αντικείμενο την εκπαίδευση των ατόμων στη σωστή χρήση του σώματός τους, αναλόγως με το επάγγελμά τους ή την αθλητική δραστηριότητα που επιδίδονται.

Η συμβουλευτική φυσικοθεραπεία, που εκπαιδεύει τα άτομα στη σωστή χρήση του σώματός τους, ακολουθεί την τάση της πρόληψης

   Πώς επιλέγονται και εξατομικεύονται τα θεραπευτικά μέσα (είτε χειρονακτικά είτε μέσω μηχανήματος) για τον άνθρωπο που αναζητά τις ιατρικές σας υπηρεσίες;

   Σε κάθε ασθενή, που προσέρχεται για φυσικοθεραπεία, λαμβάνεται πλήρες ιστορικό προκειμένου να καθοριστεί η φύση του προβλήματος. Λαμβάνοντας υπόψην τα υποκειμενικά συμπτώματα και τα αντικειμενικά ευρήματα του κάθε περιστατικού, ο φυσικοθεραπευτής επιλέγει τις κατάλληλες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Σε αυτό παίζει ρόλο η κατάρτιση και η εξειδίκευσή του σε θεραπευτικές τεχνικές και παρεμβάσεις. Όσο ευρύτερο το γνωστικό του πεδίο, τόσο υψηλότερες οι παρεχόμενες φυσικοθεραπευτικές υπηρεσίες.

   Έχει διευκολυνθεί το επάγγελμά σας από τη σύγχρονη τεχνολογία; Οι εφαρμογές με τα μηχανήματα έχουν αντικαταστήσει τα χέρια του φυσικοθεραπευτή;

   Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει σημειωθεί αλματώδης τεχνολογική πρόοδος, που αντανακλάται και στα μηχανήματα που χρησιμοποιούν οι φυσικοθεραπευτές. Στο κομμάτι της επιτάχυνσης των φυσικών διαδικασιών επούλωσης των ιστών, τα μηχανήματα έχουν πλέον καθοριστική συμβολή. Παρόλα αυτά όμως, παραμένει αναντικατάστατη η επιδεξιότητα των θεραπευτικών χειρισμών που εφαρμόζουν με τα χέρια τους οι φυσικοθεραπευτές.

Αναντικατάστατα τα χέρια του φυσικοθεραπευτή παρόλο ότι τα μηχανήματα έχουν σημαντική θέση στη φυσικοθεραπεία

   Έχετε βρεθεί ποτέ στη θέση ένας γιατρός να συστήνει κάποιες φυσικοθεραπείες, ενώ, κατά τη γνώμη σας, όχι μόνο δεν χρειάζονται αλλά μπορεί να είναι και επιβλαβείς για τον πελάτη σας; Πώς το διαχειρίζεστε;

   Ο τρόπος που συνταγογραφείται η φυσικοθεραπεία στην Ελλάδα, θεωρείται παρωχημένος, καθώς οι ορθοπεδικοί στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστούν τυποποιημένα συγκεκριμένες θεραπευτικές πράξεις, χωρίς να βασίζονται σε κλινικό συλλογισμό που να τις αιτιολογεί. Ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης αυτής της κατάστασης, είναι η ενημέρωση του ασθενούς ότι η αντιμετώπιση της πάθησής του γίνεται από μια θεραπευτική ομάδα. Σε αυτήν ο καθένας έχει το ρόλο του και είναι καθοριστική η σωστή συνεργασία με τους γιατρούς, ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

   Πώς βιώνει κάποιος ένα χρόνιο πρόβλημα; Η φυσικοθεραπεία, ασφαλώς, βελτιώνει την ποιότητα ζωής του. Μπορείτε να μου αναφέρετε μια εμπειρία σας; Πείτε μου τα συναισθήματά σας μετά από την επίτευξη μιας πλήρους αποκατάστασης.

   Τα χρόνια προβλήματα είναι πιθανότατα τα δυσκολότερα στην αντιμετώπισή τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στις νευροφυσιολογικές μεταβολές που πραγματοποιούνται σε επίπεδο εγκεφάλου των ασθενών, οι οποίες πολύ δύσκολα αντιστρέφονται. Σε τέτοια περιστατικά είναι σημαντικό να μπορεί ο φυσικοθεραπευτής να εκπαιδεύσει τον ασθενή προς την κατεύθυνση της διαφοροποίησης της καθημερινότητάς του, προκειμένου να θεραπευτεί. Στα περιστατικά που επιτυγχάνεται αυτό, το συναίσθημα που αποκομίζει ο θεραπευτής είναι αυτό της ευχαρίστησης και της χαράς ότι προσέφερε κάτι μοναδικό στον ασθενή, που θα του βελτιώσει προς το καλύτερο την ζωή του.

Μοναδική ευχαρίστηση για το φυσικοθεραπευτή η βελτίωση της ποιότητας ζωής του θεραπευόμενου

   Πώς προσεγγίζετε ανθρώπους, που το πρόβλημά τους επηρεάζει και την εικόνα του σώματός τους είτε από χρόνια νόσο (π.χ. ρευματοπάθεια, αρθρίτιδα) είτε από ατύχημα (π.χ. παραμόρφωση κάποιου μέλους του σώματος);

   Σε αυτές τις κατηγορίες των περιστατικών οι φυσικοθεραπευτές αντιμετωπίζουν και το έξτρα πρόβλημα της ψυχολογικής επιβάρυνσης των ασθενών. Απαιτούνται ιδιαίτερες επικοινωνιακές δεξιότητες και γνώσεις προς την κατεύθυνση της ψυχολογικής υποστήριξης του ασθενούς, ώστε να αποφευχθεί η χρήση εκφράσεων που θα τον κάνουν να νιώσει μειονεκτικά ή ακόμη και αναπηρία.

   Πιστεύετε ότι τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν, στο πλαίσιο της σχολικής άθλησης, τις φυσικές δραστηριότητες που απαιτούνται για την ανάπτυξη του σώματός τους; Λείπει κάτι από το εκπαιδευτικό σύστημα που «απαιτεί» τη συμβολή του φυσικοθεραπευτή;

   Δυστυχώς στα σχολεία στις περισσότερες περιπτώσεις η γυμναστική αποτελεί το διάλειμμα μεταξύ κουραστικών μαθημάτων. Η συστηματικότητα της εξάσκησης και η προπόνηση σε συγκεκριμένα αθλήματα δεν γίνεται με συνέπεια αλλά περιστασιακά. Οι φυσικοθεραπευτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν το συνδετικό κρίκο στην εκπαιδευτική ομάδα, που θα βοηθούσε στην κατάρτιση προγραμμάτων εξάσκησης στοχευμένα στην κατεύθυνση της σωστής ανάπτυξης του σώματος και στην αποφυγή τραυματισμών.

   Ενθαρρύνετε τους ανθρώπους, με τους οποίους συναναστρέφεστε, να αφιερώνουν χρόνο για την καλή κατάσταση του σώματός τους; Πείτε μας 3 πράγματα, που μπορούμε να κάνουμε ανέξοδα στην καθημερινή μας ζωή, τα οποία «υπόσχονται» ένα υγιές και όμορφο σώμα.

   Κάθε άνθρωπος, που περνάει από φυσικοθεραπευτή, πρέπει φεύγοντας να έχει αποκομίσει ένα πράγμα: Η κίνηση είναι ζωή και η άσκηση είναι το μυστικό της μακροζωίας και της μείωσης των προβλημάτων που επέρχονται με την πάροδο των ετών. Αυτά που συνιστούμε σε όλους είναι περπάτημα τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα, προσοχή στην διατροφή και στην πρόσληψη υγρών και αποφυγή της καθιστικής ζωής.

   Κλείνουμε τη χρήσιμη συζήτησή μας τονίζοντας την αξία της άσκησης στη μακροζωία. Κύριε Σάμιο σας ευχαριστώ πολύ. Σας εύχομαι να «εισπράξετε» πολλά χαμόγελα, ακόμα, από ανθρώπους που βελτίωσαν την ποιότητα ζωής τους χάρη στις υπηρεσίες σας!