Η διατροφή σε πρωταγωνιστικό ρόλο

διαιτολόγος - διατροφολόγος

   Ο διαιτολόγος Πάρης Παπαχρήστος απαντά στην κοινωνιολόγο Δρ. Γεωργία Δηλάκη για τα πολυεπίπεδα οφέλη της σωστής διατροφής

   Υγεία, ομορφιά, θετική εικόνα σώματος, ευεξία και όλα όσα συνιστούν μια καλή ποιότητα ζωής…η διατήρηση ή η κατάκτησή τους βρίσκεται στις επιδιώξεις όλων μας. Γνωρίζουμε, όμως, τον σπουδαίο ρόλο της διατροφής σε αυτή μας την προσπάθεια; Ο Συγγραφέας, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος M.Sc. Πάρης Παπαχρήστος, www.diaitologos.com , μας βοηθά να το συνειδητοποιήσουμε.

   Μέσα από μια ουσιαστική συνέντευξη, ο ιδρυτής του πρώτου portal Διατροφής σε Ελλάδα και Κύπρο www.medNutrition.gr , αναδεικνύει τους παράγοντες που θα αλλάξουν τη διατροφική μας συμπεριφορά και θα μας οδηγήσουν σε ποιοτικότερη καθημερινότητα. Ο Πάρης Παπαχρήστος εξηγεί την αμφίδρομη σχέση συναισθημάτων-διατροφής, προβάλλει την αξία της μεσογειακής διατροφής για την υγεία και την ομορφιά μας, τονίζει τη σημασία της διατροφικής εκπαίδευσης από την παιδική ηλικία και προσφέρει συμβουλές για να υλοποιήσουμε το στόχο μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής αλλά και του ιδανικού σωματικού μας βάρους.

papachristos paris1   Διαιτολόγος-διατροφολόγος: τι είναι αυτό που σας γοητεύει και τι αυτό που σας δυσκολεύει στη σχέση με τους πελάτες σας;

   Σίγουρα το ότι συμβάλλω στο να αλλάξει η διατροφική συμπεριφορά-νοοτροπία ενός ανθρώπου, μέσα από πραγματικό mindset, είναι ένα από τα στοιχεία που με γοητεύουν στο επάγγελμά μου. Μέσα σε όλη αυτή την αλληλεπίδραση που έχει επαγγελματίας υγείας και πελάτης, φυσικά, υπάρχει πάντα και η πρόκληση των προκαταλήψεων που κυκλοφορούν πολλά χρόνια τώρα γύρω από τη διατροφή. Σίγουρα λοιπόν, αυτή είναι μία δυσκολία που απαιτείται χρόνος για να την παρακάμψουμε και γι’ αυτό τον σκοπό μάλιστα έχω γράψει το βιβλίο μου, Μύθοι και Αλήθειες στη διατροφή μας, μέσα από το οποίο δίνω επιστημονικές απαντήσεις σε περισσότερους από 400 διατροφικούς μύθους.

   Πόσο εύκολο είναι για τα σύγχρονα άτομα, που βιώνουν μια καθημερινότητα με γρήγορους και πιεστικούς ρυθμούς (αλλαγή εργασιακών σχέσεων, πολύωρη παραμονή εκτός σπιτιού, ακατάστατα ωράρια), να ακολουθήσουν τις συμβουλές του διαιτολόγου;

   Το σημαντικότερο σε αυτή την περίπτωση είναι να ξεκινήσει κάποιος με το να εντάξει και τον εαυτό του μέσα στην καθημερινότητα. Τι εννοώ με αυτό, κατά πόσο μπορείς να βάλεις «εσένα» προτεραιότητα. Φυσικά, ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής βοηθάει πολύ σε αυτό, καθώς και το γεγονός ότι από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες εστιάζουμε στις δυσκολίες που υπάρχουν – συνήθως επαναλαμβάνονται – καθώς και τους τρόπους επίλυσής τους.

   Μιλήστε μου για την αμφίδρομη σχέση συναισθημάτων – διατροφής. Πώς τα συναισθήματά μας επηρεάζουν τη διατροφική μας συμπεριφορά; (π.χ. ο θυμός, η στενοχώρια μας «σπρώχνουν» σε ανθυγιεινές διατροφικές συμπεριφορές;). Αντίστροφα, πώς η διατροφή επηρεάζει τα συναισθήματά μας; (π.χ. τροφές που βελτιώνουν τη διάθεση, αν ένας υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλει στην ευεξία).

   Όπως πολύ σωστά αναφέρετε, συχνά παρατηρούμε «εκτόνωση» μέσω του φαγητού ως απάντηση σε διάφορα συναισθήματα, με τη μορφή κάποιας λιγούρας ή υπερφαγικών επεισοδίων, επιλέγοντας συνήθως γρήγορο φαγητό αυξημένων θερμίδων και λιπαρών. Ένας τρόπος για να αποφεύγουμε τέτοιες συμπεριφορές είναι η απεστίαση από το φαγητό, τη στιγμή του έντονου συναισθήματος, στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διατροφικού μοτίβου. Από την άλλη πλευρά, ένα ισορροπημένος τρόπος ζωής, που συνδυάζει θρεπτικά τρόφιμα, ενσυνείδητη διατροφή και άσκηση, σίγουρα συμβάλλει αισθητά στην καλύτερη διάθεση. Εάν ωστόσο, συνυπάρχουν και κάποια βαθύτερα ψυχολογικά αίτια είναι απαραίτητο να επιλυθούν και αυτά, με τον αρμόδιο επαγγελματία υγείας πάντα.

 

Θρεπτικά τρόφιμα, ενσυνείδητη διατροφή και άσκηση συμβάλλουν σε καλύτερη διάθεση

 

   Πώς η εικόνα, η αντίληψη που έχουμε για το σώμα μας επηρεάζει τη σχέση μας με το φαγητό;

   Ας ξεκινήσουμε με το ότι είναι αρκετές οι φορές που η εικόνα που έχουμε για το σώμα μας επηρεάζεται έντονα από τα πρότυπα που υπάρχουν στα social media. Μία από τις βασικές «εργασίες» του διαιτολόγου είναι να αξιολογήσει τη σχέση αυτή, από τις πρώτες κιόλας συνεδρίες, να θέσει εφικτούς στόχους με τον ενδιαφερόμενο και φυσικά να του εξηγήσει πώς θα φτάσει τον στόχο. Μέσα από την εφαρμογή «Εβδομαδιαία Μεταβολή Βάρους» που έχουμε δημιουργήσει στο medNutrition, μπορεί κάποιος να έχει μία πρώτη εικόνα για τον ενδεδειγμένο ρυθμό μείωσης ή αύξησης βάρους και λίπους ανά εβδομάδα: https://www.mednutrition.gr/portal/efarmoges/evdomadiaia-metavoli-varous.

nutrition7    mediterranean diet2

   Τι εννοούμε με τον όρο μεσογειακή διατροφή; Ποια η αξία της για την πρόληψη της παχυσαρκίας ή και για τη «θεραπεία» νοσημάτων (καρδιαγγειακά, κ.ά.);

   Η μεσογειακή διατροφή (ΜΔ) αποτυπώνεται πλήρως σε μία εικόνα, σε αυτή της "μεσογειακής πυραμίδας". Σίγουρα με μία πρώτη ματιά μπορεί κάποιος να καταλάβει ποιες ομάδες τροφίμων προτείνεται να καταναλώνονται καθημερινά (στη βάση της πυραμίδας) και ανεβαίνοντας προς την κορυφή, συναντάμε τρόφιμα που είναι καλό να έχουμε πιο αραιά στο πρόγραμμά μας, σε μέτριες ποσότητες. Η φιλοσοφία όμως της ΜΔ δεν σταματά εκεί, στην ιεράρχηση των ομάδων τροφίμων, αλλά πάει ένα βήμα παραπάνω συστήνοντας τρόπους μαγειρέματος και επιλογής τροφίμων, τη σύνθεση του πιάτου μας, αλλά και τον τόπο/τρόπο κατανάλωσης. Με τον τρόπο αυτό, όποιος ακολουθεί τη ΜΔ συνθέτει μία καθημερινότητα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και βιταμίνες που αποτελούν ασπίδα για την υγεία μας. Ταυτόχρονα, αυτό που έχω δει κι από την καθημερινή μου πρακτική είναι ότι οι περισσότεροι έχουν μεγαλύτερη συμμόρφωση στο πρότυπο αυτό, σε αντίθεση με μία αυστηρά υπολιπιδαιμική διατροφή. Μην ξεχνάμε όμως, ότι ο μέσος κρητικός περπατούσε και 14km τη μέρα.

 

Η μεσογειακή διατροφή δεν σταματά στην ιεράρχηση των ομάδων τροφίμων αλλά συστήνει και τους τρόπους επιλογής και μαγειρέματός τους

 

   Αυτό-πειθαρχία: μια αρετή, που αν διέθετε κάποιος ίσως να μην έφτανε στο σημείο να χαρακτηρίζεται παχύσαρκος. Πόσο εφικτό είναι να αλλάξει τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μετέπειτα και να ακολουθήσει τις διαιτολογικές σας συμβουλές;

   Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι είναι σημαντικό κάποιος να είναι έτοιμος να κάνει την αλλαγή. Έπειτα είναι θέμα στρατηγικής και καθοδήγησης, ώστε να επιτύχει 4 αλλαγές: αλλαγή βάρους, αλλαγή στη σύσταση του σώματος (κυρίως το λίπος μας ενδιαφέρει), αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, αλλαγή στη διατροφική συμπεριφορά. Άλλωστε στις συνεδρίες μας εστιάζουμε στα τρόφιμα που θα τρώει κάποιος που σημαίνει ευχαρίστηση και όχι στο τι δεν θα τρώει που συνδέεται με στέρηση.

 

Στις συνεδρίες η διατροφική στρατηγική στοχεύει στην ευχαρίστηση και όχι στη στέρηση

 

   Πείτε μου κάποιους από τους παράγοντες που λαμβάνετε υπόψη σας ώστε οι διατροφικές προτάσεις (ποσότητα, ποιότητα, προέλευση τροφών κλπ.), που θα κάνετε στους πελάτες σας, να είναι εκτός από υγιεινές και εξατομικευμένες.

   Μας ενδιαφέρει η ποσότητα, οι επιλογές των τροφίμων και το πώς τα καταναλώνει κάποιος (για παράδειγμα αργά/γρήγορα ή σπίτι/δουλειά). Το πρόγραμμα/ωράριο του καθενός είναι ένας βασικός παράγοντας επάνω στον οποίο θα στήσουμε και το διατροφικό του πλάνο, δίνοντας έμφαση σε τρόφιμα που προτιμάει και διευκολύνεται να τρώει. Φυσικά, απενοχοποιούμε «απαγορευμένα τρόφιμα» και εντάσσουμε νέους «θρεπτικούς» διατροφικούς στόχους κάθε εβδομάδα.

   Η υγιεινή διατροφή στην παιδική ηλικία (δεδομένου ότι έχουμε υψηλό ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα) συμβάλλει στην πρόληψη της παχυσαρκίας ή μελλοντικών προβλημάτων υγείας; Πιστεύετε ότι υπάρχει κενό ενημέρωσης στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την πρόληψη της παχυσαρκίας και για την αξία της υγιεινής διατροφής;

   Αρχικά να σας πω ότι η πρόληψη της παχυσαρκίας πλέον είναι καλό να ξεκινάει από την περίοδο σύλληψης ενός παιδιού, με μία ισορροπημένη διατροφή της μητέρας και του πατέρα. Σίγουρα και η διατροφική εκπαίδευση από μικρή ηλικία θα συμβάλλει θετικά στην απαλοιφή διατροφικών μύθων και στην ενίσχυση της ενσυνείδητης διατροφής για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων υγείας. Το γραφείο ενός διαιτολόγου παίζει ουσιαστικό ρόλο σε αυτό, πιστεύω όμως ότι η πρόληψη πρέπει να μεταφερθεί ένα βήμα νωρίτερα, στα σχολεία δηλαδή. Ταυτόχρονα, θεωρώ απαραίτητο να υπάρχει και ένα θεσμικό πλαίσιο για τις διαφημίσεις που προβάλλονται στις παιδικές ζώνες.

 

Η πρόληψη της παχυσαρκίας πρέπει να μεταφερθεί ένα βήμα νωρίτερα, στα σχολεία

 

   Έχετε επισκεφθεί ποτέ ως διαιτολόγος κυλικείο σχολείου; Τι συμβουλές θα δίνατε στους γονείς και τι θα προτείνατε στους αρμόδιους φορείς;

   Δεν έχω επισκεφτεί κυλικείο σχολείου, παρακολουθώ όμως παιδιά και μου μεταφέρουν τις επιλογές τροφίμων που υπάρχουν. Έχοντας αυτό κατά νου θα έλεγα στους γονείς να εφοδιάζουν τα παιδιά με σπιτικά snacks, κυρίως με επιλογές εύκολες να μεταφερθούν και να καταναλωθούν και στους αρμόδιους φορείς να δώσουν έμφαση στον ρόλο των κυλικείων, ώστε να είναι εκπαιδευτικός ως προς τα προτεινόμενα τρόφιμα προς κατανάλωση.

   Δώστε μας μερικές συμβουλές για να προσεγγίσουμε/πετύχουμε το στόχο μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη καθημερινότητα.

papachristos paris4   Ξεκινάμε φτιάχνοντας όλη μας τη στόχευση γύρω από το μέρος στο οποίο περνάμε τις περισσότερες ώρες της ημέρας, ώστε να έχουμε διαθέσιμα σκεύη (πιάτα, ποτήρια) ή τρόφιμα (π.χ. πρόσθετα για τη σαλάτα μας) κ.ο.κ. Δεύτερο απαραίτητο βήμα είναι η οργάνωση, πώς θα γίνει αυτό; Ετοιμάζοντας ένα shopping list πριν από κάθε επίσκεψη στο super market για να προμηθευτούμε με όλα τα τρόφιμα που χρειαζόμαστε για τα κυρίως γεύματα και για τα ενδιάμεσα σνακ. Έπειτα, εάν το Σαββατοκύριακο υπάρχει περισσότερος χρόνος, αφιερώνουμε κάποιες ώρες στην προετοιμασία μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού ώστε να έχουμε διαθέσιμο εντός της απαιτητικής μας εβδομάδας. Άλλο ένα σημείο που χρήζει προσοχής είναι οι επιλογές απ’ έξω, εκεί επομένως η σωστή διατροφική εκπαίδευση παίζει καθοριστικό ρόλο ώστε ένα γεύμα στο εστιατόριο ή από το κυλικείο της δουλειάς να μην αποδιοργανώσει όλη την καθημερινότητα.

   Ποια «προσόντα» χρειάζεται να διαθέτει κάποιος για να μην εγκαταλείψει μια δίαιτα στη μέση της προσπάθειας;

   Κίνητρα και στρατηγική θα πω! Τα κίνητρα είναι κάτι που συζητάμε από την πρώτη κιόλας συνεδρία στο γραφείο και τα εξετάζουμε ξανά και ξανά καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεργασίας μας. Είναι σημαντικό τα κίνητρα να είναι ισχυρά και να τα θυμόμαστε τακτικά. Το δεύτερο στοιχείο που ανέφερα, η στρατηγική, έρχεται να ολοκληρώσει της δυναμική μίας προσπάθειας. Σίγουρα και η στρατηγική θα είναι εξατομικευμένη ανά περίπτωση ώστε να αποτελέσει σύμμαχο στη φαρέτρα μας.

 

Ισχυρά κίνητρα και εξατομικευμένη στρατηγική τα «προσόντα» για να μην εγκαταλείψουμε μια δίαιτα στη μέση

 

   Ποιες τροφές συμβάλλουν σε υγιές και όμορφο δέρμα και γενικά μας βοηθούν να αποκτήσουμε μια ελκυστική εικόνα σώματος;

   Θα αναφερθώ και πάλι στο μοντέλο της μεσογειακής διατροφής, καθώς έχει όλες τις τροφές στη σωστή αναλογία και συχνότητα. Έτσι θα λάβουμε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για συνολική υγεία, που θα αντανακλά από μέσα προς τα έξω (υγιές και όμορφα δέρμα-μαλλιά).

   Σαρακοστή: η νηστεία είναι ευκαιρία για απώλεια κιλών ή ενέχει κινδύνους για αύξηση βάρους;

   Μελέτη της κλινικής προληπτικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης έδειξε ότι τα άτομα που νηστεύουν παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα λιποπρωτεϊνών στο αίμα και χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, ενώ αποκτούν υποσυνείδητα καλές διατροφικές συνήθειες, υιοθετώντας μια διατροφή φτωχή σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη και πλούσια σε μονοακόρεστα λίπη, φυτικές ίνες και βιταμίνες. Θα εστιάσω επομένως, στο ότι η νηστεία, εάν σχεδιαστεί σωστά, μπορεί να αποτελέσει εξαιρετική ευκαιρία για μεγαλύτερη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, αντιοξειδωτικών συστατικών, σεληνίου και «καλών» ω3 και ω6 λιπαρών. Σε αντίθετη περίπτωση, ενέχει κινδύνους για αύξηση βάρους εάν δεν γίνονται σωστοί συνδυασμοί τροφίμων, με αποτέλεσμα να αργεί να επέλθει ο κορεσμός, να αυξάνονται οι μερίδες του φαγητού, άρα και οι θερμίδες που θα προσλάβει κάποιος.

 

Η νηστεία, εάν σχεδιαστεί σωστά, είναι εξαιρετική ευκαιρία για απώλεια κιλών

 

   Κύριε Παπαχρήστο σας ευχαριστώ πολύ για τη γενναιόδωρη ενημέρωση που μας προσφέρατε μέσα από τη συνέντευξή σας. Μας γνωρίσατε βασικές διατροφικές αρχές, που μας επιτρέπουν να συνδέσουμε την ισορροπημένη διατροφή με ευχαρίστηση…και που, αν γίνουν τρόπος ζωής, όχι μόνο θα συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του ιδανικού σωματικού μας βάρους αλλά θα μας ωφελήσουν σε πολλά επίπεδα!